Wat is het geheim van een goede speech

Lig je nu al wakker, omdat je beloofd hebt een speech te houden op de 25-jarige bruiloft van je ouders? Troost je dan met de gedachte dat jij niet de enige bent die tegen spreken in het openbaar op ziet. Maar met deze juiste tips & trucs spreek jij straks iedereen zelfverzekerd toe.

De kunst van het spreken
Er zijn maar weinig mensen die deze gave van nature in huis hebben. Toch ken je ze vast wel: mensen die zonder voorbereiding al improviserend een toespraak of speech kunnen houden die inhoudelijk sterk is, een logisch begin lijkt te hebben en een sterke afsluiting en waarbij je ook nog eens op het puntje van je stoel zit uit oprechte interesse.

Waarschijnlijk val jij niet in deze categorie en dat is helemaal niet erg! Realiseer je alleen wel dat een goede voorbereiding voor jou dan een must is. Veel mensen zien op tegen het houden van een toespraak en schuiven het voor zich uit. Een kwestie van verdringing, zoals we nog wel kennen van de middelbare school. Je doet alsof het nog lang niet aan de orde is en dan opeens is het zo ver en heb je een probleem! Voorbereiden dus die toespraak.

Weetje: Uit onderzoek blijkt namelijk dat 85% van de Nederlanders liever z’n hoofd kaal scheert dan een groep mensen toespreekt.

Tip: Onthoud dat de meeste mensen je op het moment suprème niet benijden en je alleen al geprezen zal worden voor het feit dat je het doet!  


Dubbele anekdotes & dezelfde verhalen
Als je overweegt om te spreken op een bruiloft, vraag je dan eerst af of je wel de aangewezen persoon bent, of je iets leuks of bijzonders te melden hebt en -als je dat die vragen met ja hebt beantwoordt- probeer dan uit te vinden hoe degene(n) voor wie het feest is tegenover het houden van toespraken staat. Wanneer blijkt dat diegene een speech van jou zou waarderen, informeer dan bijvoorbeeld bij de ceremoniemeester wie er nog meer spreken, hoe de sprekers zijn ingedeeld, wanneer jij aan de beurt bent en hoe lang je toespraak mag duren.

Het is van belang te weten wie er nog meer spreken en in welke volgorde, omdat je hier dan qua inhoud van je toespraak rekening mee kunt houden en er niet teveel dezelfde verhalen, en dubbele anekdotes voorbij komen.

Tip: Leer de toespraak zoveel mogelijk uit je hoofd en houd je aan je toespraak. Improvisaties zijn gevaarlijk, omdat je voordat je het weet ergens beland waarvan je niet meer weet hoe je op een logische wijze terug moet en dus het risico loopt de draad geheel kwijt te raken.


Een verhaal met een begin en een einde
Maar hoe spreek je het bruidspaar en de gasten nu eigenlijk toe? Vermijd formele taal, dit klinkt al gauw afstandelijk en saai. Houd het simpel, je praat uiteindelijk ‘gewoon’ tegen familie, vrienden of collega's. Maak je toespraak niet te lang, zeker niet als er meerdere sprekers zijn. Voor gasten geldt dat degenen voor wie het feest is waarschijnlijk al een zodanig rijk en interessant leven achter de rug hebben, dat het ondoenlijk is om dit chronologisch te beschrijven, begin er dus niet aan. Het is beter om er een aantal voorlopige hoogtepunten uit te lichten en deze op een logische wijze tot een verhaal met een begin en een einde te verwerken.


Focus op een paar luisteraars
Wanneer je rode vlekken in je nek krijgt bij de gedachte iedereen aan te moeten kijken, is het een idee je te focussen op een paar luisteraars. Je zult merken dat je je veel sneller op je gemak voelt en de rest van de mensen wellicht alsnog aankijkt.


Is dat wel echt leuk?
Realiseer je ook dat niet alles voor iedereen even leuk is. Sommige onderwerpen kunnen tijdens het bedenken van je toespraak erg leuk lijken, maar uiteindelijk voor ongemakkelijke gevoelens zorgen. Het gebeurt nog wel eens dat ex partners de revue passeren. We geven toe: deze zijn soms een dankbare bron van hilariteit, maar wees er voorzichtig mee en beperk de bespreking bij voorkeur tot een klein gezelschap van intimi en niet tot de genodigden van een huwelijk. Hetzelfde geldt voor verhalen over hoeveel moeite het de bruid/bruidegom gekost heeft om aan de man/vrouw te raken. Vraag je serieus af of het voor de betrokkenen leuk is om hier ten overstaan van de aanwezigen aan herinnerd te worden. Hou het leuk en vrolijk en formuleer positief, dus geen sombere beschouwende verhalen over de geringe kans om een gouden bruiloft te vieren en de vergankelijkheid van huwelijksgeluk in het algemeen. Als je je toespraak afsluit is het altijd mooi, en een kunst, om de cirkel rond te breien en weer een link te leggen naar het begin van je toespraak maar je kunt natuurlijk ook afsluiten met een citaat of met een prachtige wijsheid.

Tip: Voorkom dat je van de zenuwen je zorgvuldig voorbereide speech compleet voorleest. Zet wat steekwoorden op een spiekkaartje, zodat je toch een beetje houvast hebt.


Een goed begin is het halve werk
Vertel aan het begin van je toespraak even hoe je degene voor wie het feest is kent. Ten tweede: zorg voor een goede opbouw van je toespraak. Je begint met het begroeten van de aanwezigen, dan stel je jezelf even voor en daarna begint het echte werk. Je kunt bijvoorbeeld beginnen met een citaat. Er zijn een aantal leuke boeken met citaten op de markt en ook op internet staan een aantal heel uitgebreide “citatensites”, gerangschikt op trefwoorden of auteur. Er is altijd wel iets toepasselijks te vinden. Daarna kun je wellicht een anekdote, iets kenmerkends of een typerende gebeurtenis uit het leven van het feestvarken vertellen. Zorg wel dat het voor alle aanwezigen te begrijpen is. Het gebeurt al te vaak dat de ene helft van het gezelschap groot plezier heeft om een toespraak en de andere helft niet begrijpend glimlacht, omdat zij niet tot de ‘inner circle’ behoren en niet snappen wat er nou zo leuk was aan die ene beruchte blunder. Probeer te voorkomen dat de toehoorders het gevoel krijgen dat je erbij geweest moet zijn om de humor ervan in te zien. Het is het leukst als iedereen iets in het verhaal herkent. Neem dus de moeite om de gebeurtenis voor alle gasten begrijpelijk uit te leggen.

Tip: Raak niet meteen in paniek als je bepaalde zinnen vergeet tijdens je speech. Niemand weet precies wat jij hebt voorbereid en de luisteraars zullen om die reden dan ook niets doorhebben.


Goed leesbaar
Het is wellicht verstandig om je hele toespraak in een groot lettertype en met gearceerde trefwoorden uit te printen. Het is niet de bedoeling dat je de toespraak voorleest maar het is wellicht prettig om houvast te hebben en je tekst te kunnen raadplegen als je ondanks de voorbereidingen de draad kwijtraakt. Gebruik een groot duidelijk lettertype want de omstandigheden zijn vaak niet optimaal; denk aan gedempt licht en als je tekst op de tafel of op een spreekgestoelte ligt is de leesafstand tot de tekst groter dan je gewend bent. Maak je toespraak niet te lang. Twee getypte pagina’s tekst in een goed leesbaar lettertype staan voor ca. 5 minuten spreektijd. Gebruik paginanummering wanneer je meerdere pagina’s tekst hebt voorbereid. Als je papieren, zonder paginanummering niet meer op volgorde liggen - en dit gebeurt maar al te vaak - moet je ter plekke je papieren doorlezen om de juiste volgorde te bepalen.

Tip: Het kan zijn dat er een microfoon aanwezig is, als dit het geval is, hoort de microfoon vaak bij de muziek. De ceremoniemeester heeft dan waarschijnlijk het gebruik van de microfoon al met de band besproken en er voor gezorgd dat de microfoon aanstaat. Als je dit zeker wilt weten, tik dan met een vinger zachtjes op de microfoon, niet blazen dit is slecht voor de microfoon en de oren van de aanwezigen.


Oefening baart kunst
Lees je toespraak een aantal keren hardop voor aan huisgenoten, vrienden of de spiegel. Je raakt hierdoor hopelijk enigszins over je eerste gêne heen en de toehoorders kunnen je spreeksnelheid, verstaanbaarheid en houding beoordelen. Wanneer je de tekst enkele keren voordraagt zul je merken dat je vertrouwd raakt met de tekst en het speechen steeds minder eng wordt! Op het moment suprème weet je je vaak letterlijk geen raad met je houding, handen in de zakken, in de zij of over elkaar? Bedenk dan dat je je armen natuurlijk ook gewoon langs je zij kunt houden, dit is immers de meest natuurlijke houding.

Tip: Als je de toespraak mooi verzorgd en eventueel voorzien van illustraties laat inlijsten of inbinden, kun je hem na afloop aan degene geven voor wie de speech was zodat ze hem nog eens kunnen nalezen.


Adem in, adem uit
Haal rustig adem en vergeet niet tussen het spreken door te ademen en voorkom daarmee dat je de indruk wekt van een “onderwaterzwemmer” die af en toe even boven komt om naar adem te happen. Probeer tijdens je toespraak niet te friemelen, plukken of peuteren, dit leidt erg af. Als je erg zenuwachtig bent en daardoor niet uit je woorden kunt komen of de draad kwijt raakt, kun je gewoon even zeggen dat je zenuwachtig bent. Je vertelt de aanwezigen waarschijnlijk niets nieuws, het zal ze niet ontgaan zijn, maar het breekt het ijs en je voelt je hierna waarschijnlijk wat beter.

Tip: Drink je jezelf niet teveel moed in. Drank heeft namelijk de vervelende eigenschap je helderheid aan te tasten.


Boeiend!
Zorg dat je speech een boeiend karakter heeft want het is gebleken dat mensen vier keer sneller denken dan ze praten. Je publiek kan dus snel afdwalen. Met een pakkende opening, korte zinnen en zo nu en dan een grapje kom je al een heel eind. En onthoud dat aan alles een eind komt en dus ook aan je toespraak. Verheug je op het euforische gevoel van opluchting waarmee je je na afloop van je toespraak weer in het feestgedruis kunt storten!